Bài chia sẽ kinh nghiệm số 16: tối ưu lượng co2 để phòng chống rêu hại và mất cân bằng dinh dưỡng trong hồ thủy sinh
Đây là một trong những bài viết quan trọng nhất và mình cảm thấy tâm đắc nhất. Anh em đam mê thủy sinh dù là mới chơi hay đã có kinh nghiệm 1 thời gian cũng nên dành chút thời gian đọc qua, mình hứa là nó sẽ ảnh hưởng rất tích cực đến hồ thủy sinh của các bạn.
Như anh em có thể đã biết, Carbon là một chất thiết yếu của cây thủy sinh, mình xin phép không nói thêm. Có nhiều bạn từng hỏi mình vì sao trại thủy sinh để ngoài trời, không hề cung cấp co2 cho hồ ươm nhưng cây lại thở rất mạnh. Câu trả lời là khi trại thay nước mới (từ nước máy) thì đã có 1 lượng co2 tương đối lớn sẵn (cỡ 30 ppm). Đó là lý do vì sao các chủ trại thủy sinh hay nói rằng muốn cây ươm của họ mọc nhanh thì họ đều phải thay nước hằng ngày. Cũng có 1 số anh em khác thắc mắc với mình là vì sao họ càng thay nước thì TCN, TCNT và nhiều cây khác mọc càng nhanh, chắc các bạn cũng tự tìm ra câu trả lời rồi nhỉ.
Mình xin khẳng định 1 điều rằng thiếu Carbon là 1 trong những nguyên nhân thông dụng nhất gây èo uột của cây thủy sinh và gây bùng phát rêu hại. Với khuynh hướng dùng nhiều đèn cho hồ thủy sinh, nếu thiếu co2 thì hồ sẽ rất dễ bị mất cân bằng dinh dưỡng và rêu hại sẽ xuất hiện ngay. Nếu bạn cung cấp đủ co2, đèn sáng, thì dù có dư dinh dưỡng thì cây cối vẫn sẽ căng tốt và rêu hại sẽ không “có cửa” mà bùng phát. Hồ cây nào của mình cũng vượt ngưỡng dinh dưỡng rất cao, mình luôn dùng đến 2wat / lít nước nhưng hoàn toàn không có chút rêu hại nào, kể cả tảo lam bám kính. BÍ QUYẾT của mình là luôn sử dụng tối ưu lượng co2 hòa tan trong nước.
XIN NÓI LUÔN LÀ NẾU CÁC BẠN CHƠI ÍT ĐÈN, THAY NƯỚC HÀNG TUẦN THÌ THIẾU HOẶC KHÔNG DÙNG CO2 CŨNG KHÔNG VẤN ĐỀ GÌ, nhưng nếu bạn tăng thêm đèn thì lại là chuyện hoàn toàn khác.
1. Cách đo lượng co2 hòa tan và điều chỉnh lượng co2 CHÍNH XÁC nhất:
Trước giờ anh em hay tính lượng co2 bằng cách “đếm giọt”, theo ý kiến cá nhân thì cách này hoàn toàn tốt nhưng cũng hơi cảm tính và chưa thật sự chính xác lắm. Nếu bạn chơi ít đèn thì cách đếm giọt này là tạm ổn, (hoặc ko cần co2 cũng không sao)
Cách tính co2 khá hơn là mua bộ test dung dịch, sau đó treo ở thành hồ hoặc trong hồ. Màu hiển thị dung dịch có 3 bậc: thiếu, đủ và dư co2. Cách này tốt hơn đếm giọt nhưng cũng chưa hoàn toàn chính xác vì “đủ” là bao nhiêu lượng co2 hòa tan mới “đủ”.
Mình xin chia sẽ với anh em cách tính lượng co2 chính xác nhất như sau:
- Bước 1: Bạn đo độ kH của hồ bằng dung dịch test API hoặc sera, jbl…nhưng thay vì dùng 5ml nước hồ, bạn dùng 20ml, sau đó tính giọt dung dịch thử mỗi giọt là 0,25 độ kH, nếu 10 giọt làm 20ml hồ của bạn đổi màu thì độ kH của bạn là 2,5.
- Bước 2: bạn dùng bút đo hay dung dịch test pH của jbl hoặc api (không dùng sera), khi test xong độ pH thì bạn so với bảng tính co2 ppm sau:
- Bước 3: so với bảng đính kèm, bạn lấy độ kH làm mốc, và so độ pH để tìm ra lượng co2 ppm của mình. Màu đỏ là lượng co2 tối ưu nhất, nếu lượng co2 của bạn vẫn thấp hơn mức đỏ thì cho thêm 1 2 giọt /s để kéo pH xuống mức tối ưu (35 đến 45 ppm) Ví dụ hồ mình đo được 1,5 kH, nhưng pH đến 6.4, tức là lượng co2 của mình đang ở mức 18 ppm, thiếu trầm trọng dù mình đã cho 4 5 giọt /s và qua bộ trộn cánh quạt. Mình phải tăng co2 thêm để kéo pH xuống 6.1 hoặc 6.0 mới OK, và ở mức này thì chấp hết rêu hại (co2 cỡ 35-45 ppm
2. Cách trộn co2 tối ưu nhất:
- Nếu bạn chơi ít sáng, chỉ cần dùng sủi co2 trong hồ, không quan trọng lắm. Có thể cho co2 vào đầu in, đầu out hay dùng bơm 2w trộn trong hồ…
- NẾU BẠN CHƠI ÁNH SÁNG NHIỀU, DINH DƯỠNG ĐẦY ĐỦ thì nên đầu tư 1 bộ trộn co2 ngoài hiệu quả, rất đáng đồng tiền. Đầu tiên là 1 van giảm áp chất lượng để co2 không bị hên xui lúc mạnh lúc yếu. Nên đầu tư bộ van điện vừa có giảm áp, đếm giọt, vừa ngắt điện tiết kiệm co2 buổi tối, nói chung là đáng tiền. Cuối cùng là bộ trộn ngoài, các bạn nên mua bộ trộn cánh quạt của nhiều hãng, giá thành không cao mà lại hiệu quả, nhưng lưu ý phải có bộ lọc mạnh để không bị giảm dòng quá nhiều.
- Đảm bảo lọc có bơm mạnh để dòng nước mang co2 lưu chuyển khắp hồ, lọc yếu cũng là nguyên nhân nhiều cây thiếu co2, rêu hại bùng phát.
- Luôn theo dõi độ KH và pH hàng tuần để tránh việc thiếu hụt co2 gây mất cân bằng dinh dưỡng trong hồ.
3. KẾT LUẬN, TÓM TẮT
– Co2 không quá quan trọng nếu bạn chơi hồ ít sáng và thay nước thường xuyên
– Co2 là vấn đề sống còn của hồ nhiều đèn, dinh dưỡng cao.
– Đo kH và pH để điều chỉnh lượng co2 chính xác, giữ mức co2 ở mức 35-40 ppm
– Đầu tư bộ co2 hiệu quả (van giảm áp, van điện, trộn ngoài…)
– ĐIỀU KIỆN 1 HỒ THỦY SINH CĂNG ĐẸP:
a. Hồ ít sáng, dinh dưỡng nhã chậm, co2 ít đến vừa
b. Hồ nhiều đèn + dinh dưỡng mạnh (dư cũng được nhưng không được thiếu) + Co2 35-45 ppm
